Pakowanie, data, czas

Celem dzisiejszych zajęć będzie napisanie skryptu, który wykona backup całego katalogu /home do pliku user_home_databackupu.tar.gz i zapisze go w katalogu /tmp/backup. Jak ktoś wie jak to zrobić to do roboty, jak nie, to na zajęciach przejdziemy przez wszystkie elementy składowe takiego skryptu, a waszym zadaniem będzie poskładanie tego do kupy.

Pakowanie katalogu

Korzystać będziemy z programu tar. Jego nazwa pochodzi od Tape Archiver – głównie ze względu na to, że niegdyś służył do umieszczania plików na taśmach magnetycznych. Żyjemy jednak w relatywnie cywilizowanych czasach, więc zastosowanie tara się trochę zmieniło, teraz po prostu służy do pakowania wielu plików do jednego zbiorczego, tzw. archiwum. Tar pozwala przy okazji skompresować pakowane pliki przy użyciu konkretnych opcji.

tar [-opcje] ścieżka_docelowa źródła

Samo wywołanie polecenia tar nic nam niestety nie da. Musimy użyć konkretnych opcji, w przeciwnym wypadku zobaczymy coś takiego:

I w zasadzie te informacje powinny nam wystarczyć.

-f – określa nazwę pliku tar 
-c – tworzy plik tar
-x – rozpakowuje plik tar
-v – listuje użyte pliki
-z – kompresuje pliki gzipem do formatu tar.gz 
-t – wyświetla zawartość archiwum

Osobiście korzystam w 90% z kombinacji -xvzf oraz -cvzf. I tak nikt nigdy tego nie pamięta

Nazwa użytkownika

Generalnie to nie jest żadna filozofia, bo nazwę użytkownik zwróci nam polecenie

whoami

Ale już bardziej skomplikowanym trikiem może być stworzenie pliku, który będzie zawierał naszą nazwę użytkownika. Najrozsądniejszym wydaje się przypisanie naszej nazwy użytkownika do zmiennej. Wtedy taka kombinacja poleceń

user=`whoami`
touch $user

Faktycznie zwróci nam to, czego oczekiwaliśmy, czyli stworzy plik o naszej nazwie użytkownika. Ale chcielibyśmy, żeby nasz plik nazywał się np. michal_home_12-11-2021. W takim wypadku polecenie

touch $user_home_jakastamdata

nie ma sensu, bo shell będzie oczekiwał zmiennej $user_home_jakastamdata. W takiej sytuacji możemy zamknąć nazwę zmiennej w nawiasy klamrowe. To jest tzw. Parameter Expansion - zupełnie niepowiązane z tym tematem, zaawansowana wiedza, której nigdy w życiu nie wykorzystałem. Na nasze potrzeby wystarczy wiedzieć, że zamknięcie zmiennej w klamerki pozwoli nam utworzyć ze zmiennej fragment stringa

touch ${user}_jajco

stworzy nam plik michal_jajco.

Data

Zaczniemy od polecenia cal. Pokazuje datę. Znaczy ma wiele opcji, ale koncept jest dość prosty i nie po to tu dziś przyszliśmy. Nasz plik ma posiadać datę utworzenia backupu, czyli potrzebujemy raczej daty w formie zmiennych. I do tego posłuży nam polecenie date. Ono służy do wyświetlania bądź ustawiania czasu.

date +%Y

zwróci bieżący rok. Znak + oznacza zastosowanie formatu wypisu daty, w którym pod konkretnymi kodami znajdują się konkretne informacje. Używamy standardu ISO 8601, a konkretne elementy daty zastępowane są odpowiednimi tokenami.

Tokeny możemy łączyć w stringi zasadniczo dowolnie, dla przykładu:

 date '+Dziś jest %d dzień miesiąca %B roku pańskiego %Y'

Dziś jest 20 dzień miesiąca listopada roku pańskiego 2023

Po wszystkie możliwe opcje dotyczące formatu zapraszam do manuala man date

Śmietnik

W linuksach jest takie magiczne miejsce, które jest czarną dziurą. Przyjmie wszystko, zwróci nic. Nazywany różnie, sink, czarna dziura, Dave Null, służy do jednego – przemielenia i usunięcia wszystkiego, co się do niego wrzuci. Może służyć np. jako generator pustej zawartości dla plików, a zwykle, jako genialni deweloperzy przekierowujemy do niego STDERR. Przecież wiemy, że działa, nie?

2> /dev/null

Zadania do laboratorium

Skrypt finałowy

Przypomnę, zadanie polega na napisaniu skryptu, który weźmie nasz cały katalog domowy i spakuje go do pliku ‘tmp/backup/[nazwa_użytkownika]home[data_w_dowolnym_formacie].tar.gz’. Np. mój będzie się nazywał ‘michal_home_2021-11-12’.